SIDA UGU FIICAN LOO BEERO SESENTA & DIGIR GADUDDA:

Korinta sesenta (sesame) iyo digirta gaduudan (adzuki beans) waa labo dalag oo muhiim ah oo leh faa’iidooyin dhaqaale iyo caafimaad. Maqaalkaan, waxaan ku sharaxeynaa habka ugu fiican ee loo kori karo labada dalag, laga bilaabo diyaarinta beeraha ilaa goosashada, iyadoo aan diiradda saareyno waraabka, daawooyinka ka hortagga cudurrada, iyo waqtiga ku habboon ee ay bislaan.

1. Fahamka Dalagyada:
   Sesenta (Sesame)
   Sesenta waa dalag saliid laga sameeyo oo leh faa’iidooyin badan. Waa dalag u adkeysan kara xaalado adag sida abaaraha, waxaana laga helaa saliid tayo sare leh oo caafimaad leh.
   Digirta Gaduudan (Adzuki Beans)
   Digirta gaduudan waa digir yaryar oo leh dhadhan macaan oo loo isticmaalo cuntooyinka kala duwan. Waa dalag leh nafaqooyin sare sida borotiinka iyo fiber-ka.
2. Diyaarinta Beeraha:
   Sesenta:
   Xulashada Dhulka: Sesenta waxay u baahan tahay dhul leh ciid carro-san ah (loamy soil) iyo dheecaan wanaagsan. Dhulalka qoyaan xad-dhaaf ah ma habboona.
   Diyaarinta Dhulka: Ka nadiifi dhulka haramaha iyo qashinka. Samee fallo qoto dheer si ciiddu u jilciso oo u hesho hawo ku filan.
   Digirta Gaduudan:
   Xulashada Dhulka: Digirta gaduudan waxay ku wanaagsan tahay dhulalka ciidda fudud oo leh macdan potassium iyo nitrogen ku filan.
   Diyaarinta Dhulka: Samee fallo iyo carro hufid si aad uga hortagto isku-darka biyaha.
3. Abuurista Dalagyada:
   Sesenta:
   Xilliga Abuurista: Abuurka sesenta waxaa lagu beeraa xilliga roobka bilowga ah, ama haddii waraab biyo ah la helo, goorta ciidda ay tahay 20-30°C.
   Habka Abuurka: Si fiican ugu faafi abuurka safaf leh oo u dhexeeya 30-40 cm, iyadoo u dhexeyso 10 cm geedka geedka kale.
   Tirada Abuurka: Isticmaal qiyaastii 5-6kg oo abuur ah halkii hektar.
   Digirta Gaduudan:
   Xilliga Abuurista: Waqtiga ugu wanaagsan waa guga hore (bisha Maarso ilaa Abriil) ama dayrka hore.
   Habka Abuurka: Ku beero safaf u dhexeeya 45-50 cm iyo 5-7 cm geedka geedka kale.
   Tirada Abuurka: Isticmaal 20-25kg oo abuur ah halkii hektar.
4. Waraabka Dalagyada:
   Sesenta:
   Heerarka Biyaha: Sesenta ma jecla qoyaan badan. Si fiican ugu waraabi xilliga abuurista, inta ubaxa ay bixinayaan, iyo marka ay dhalmo sameynayaan. Qiyaasta waraabka waa 3-4 jeer xilli koritaanka ah.
   Digirta Gaduudan:
   Heerarka Biyaha: Digirta gaduudan waxay u baahan tahay waraab joogto ah, gaar ahaan marxaladaha:
   Abuurista.
   Ubax-baxa.
   Sameynta digirta.
5. Daawooyinka iyo Ka Hortagga Cudurrada:
   Sesenta:
   Cudurrada Caamka ah: Sesenta waxaa ku dhici kara cudurrada fangaska sida “Alternaria Blight” iyo cayayaanka sida “Gall Midge”
   Ka Hortagga:
   Isticmaal abuur caafimaad qaba.
   Ku buufi fangaska sida Mancozeb si loo yareeyo infekshanka.
   Ka ilaali cayayaanka adoo adeegsanaya xashiish dabiici ah ama kiimikooyin sida Imidacloprid.
   Digirta Gaduudan:
   Cudurrada Caamka ah: Waxay saameyn karaan fangaska “Powdery Mildew” iyo cayayaanka sida “Aphids”
   Ka Hortagga:
   Adeegso abuur cudurro u adkaysta.
   Ku buufi fungicides sida Sulfur si loo yareeyo mildew.
   La dagaallan cayayaanka adoo isticmaalaya kiimikooyin dabiici ah ama synthetic sida Lambda-cyhalothrin.
6. Daryeelka Dalagyada:
   Ka Saaridda Haraamaha: Haramaha ka saar xilli kasta si loo yareeyo tartanka nafaqada.
   Ku Daro Bacriminta:
   Sesenta: Bacriminta NPK (Nitrogen, Phosphorus, Potassium) ku dar inta lagu jiro koritaanka hore.
   Digirta Gaduudan: Ku dar bacriminta organic ah sida compost si loo kordhiyo dhalidda.
7. Goosashada Dalagyada:
   Sesenta:
   Waqtiga Goosashada: Sesenta waxay bislaataa 90-120 maalmood gudahood. Marka caleemaha hoose ay bilaabaan inay huruud noqdaan, waa waqtiga goosashada.
   Habka Goosashada: Ka go’ geedaha iyadoo la isticmaalayo qalab fudud ama gacan, kadibna si fiican ugu qallaji qorraxda.
   Digirta Gaduudan:
   Waqtiga Goosashada: Digirta gaduudan waxay bislaataa 60-80 maalmood gudahood. Marka baqtiyaha ay qalalaan, waa waqtiga goosashada.
   Habka Goosashada: Ka soo ururi digirta baqtiyaha kadibna ku qallaji meel nadiif ah.
8. Keydinta iyo Suuqgeynta:
   Sesenta:
   Ku keydi meel qalalan oo aan qoyaan lahayn si saliidda sesenta tayadeedu u sarrayso.
   Suuq geynta sesenta saliidiisa ama abuur ahaan.
   Digirta Gaduudan:
   Ku keydi weel aan hawo galayn si loo ilaaliyo tayada digirta.
   U iibgee suuqyada maxalliga ah ama kuwa dibadda loo dhoofiyo.
   Gunaanad:
   Korinta sesenta iyo digirta gaduudan waa hawl faa’iido leh haddii si sax ah loo maareeyo. Iyadoo laga bilaabayo diyaarinta beeraha, abuurista, waraabka, daryeelka dalagga, iyo goosashada, waxaad heli kartaa wax-soo-saar tayo sare leh oo faa’iido dhaqaale leh. Ku dadaal inaad ilaaliso caafimaadka dalagga si aad uga fogaato khasaaro iyo inaad gaarto guul ganacsi oo joogto ah.

• FARM ANIMALS
• AGRICULTURE
• INVEST AGRO