Soomaaliya waa dal hodan ku ah kheyraad dabiici ah, sida beeraley, xoolo-dhaqasho, bad weyn oo kalluun leh, iyo wabiyo biyo dhanaan iyo biyo macaan leh. Si kastaba ha ahaatee, cunna-yari iyo macaluul ayaa weli saameyn ku leh dad badan, iyadoo sababaha ugu waaweyn ay yihiin dagaallo, isbedelka cimilada, iyo maarayn la’aanta kheyraadka. Maadaama aysan jirin dowlad si dhab ah u daryeesha dadkeeda, waa muhiim in bulshadu hesho xalal waara oo ay ku gaari karaan isku-filnaansho dhanka cuntada ah. Maqaalkan wuxuu falanqeynayaa sida Soomaalidu uga bixi karto cunna-yarida iyadoo la adeegsado kheyraadka dalka.
- Horumarinta Beeraha iyo Wax-soo-saarka Dalagga:
Beeraleyda Soomaaliyeed waa in ay helaan taageero ay si buuxda ugu shaqeyn karaan dhulkooda. Dhibaatada hadda jirta waa in beeraleyda aysan haysan qalab casri ah, waraab wanaagsan, iyo suuq furan oo ay wax ka iibin karaan. Xalalka dhanka beeraha waxaa ka mid ah:
Isticmaalka Qalabka Casriga ah – Waxaa loo baahan yahay cagaf-cagaf, qalabka waraabka, iyo bacriminta casriga ah si loo kordhiyo wax-soo-saarka.
Bacriminta iyo Waraabka Wanaagsan – Waa in la horumariyo nidaamyada waraabka sida waraabka dhibicda ah (drip irrigation) iyo kanaallo biyaha loo maareeyo.
Keydinta iyo Kaydka Cunnada – Waxaa muhiim ah in la dhiso bakhaarro lagu kaydiyo dalagga marka ay xilliyada wanaagsan jiraan, si loogu adeegsado xilliyada abaarta.
Suuq-geynta Beeraha – Beeraleyda waa in la siiyo fursado ay dalaggooda ku iibsan karaan suuqyada maxalliga ah iyo kuwa caalamiga ah.
Haddii la horumariyo beeraha, waxaa suurtagal ah in Soomaaliya isku filnaato xagga cuntada, loogana baahnaan waayo caawimaadda dibadda. - Xoojinta Xoolo-dhaqashada iyo Ka-faa’iidaysiga Caanaha iyo Hilibka:
Soomaaliya waa dal aad u hodan ku ah xoolaha, iyadoo la sheegayo in dalka uu leeyahay malaayiin lo’ ari, iyo geel ah. Si loo helo cunno ku filan, waa in la sameeyo horumarinta xoolo-dhaqashada:
Xoolaha ha helaan Dawo iyo Daryeel – Waa in la helo xarumo caafimaad oo xoolaha lagu daweeyo si ay u badbaadaan, uguna baxaan si wanaagsan.
Waa in la Horumariyo Ka-faa’iidaysiga Caanaha – Caanaha lo’da, geela, iyo idaha waa in laga sameeyo waxyaabo kala duwan sida burcad, subag, iyo cheese, taasoo kobcin karta cunno samayska gudaha.
Xoolaha Waa in la Ilaaliyo xilliyada Abaarta – Waa in la dhisaa meelo xoolaha lagu quudiyo xilliyada abaarta si looga hortago dhimashadooda.
Haddii si wanaagsan loo maareeyo xoolaha, Soomaaliya waxay awoodi kartaa inay hesho hilib iyo caano ku filan dadkeeda. - Ka-faa’iidaysiga Badweynta Soomaaliya iyo Kalluumeysiga:
Badweynta Hindiya ee Soomaaliya leedahay waa mid ka mid ah kuwa ugu kalluunka badan caalamka, hase yeeshee kalluumeysiga ayaa weli ah mid aan horumarsaneyn. Waa in la sameeyo:
Xirfado Kalluumeysi Casri ah – Waa in la isticmaalo qalab casri ah oo kalluumeysatadu uga faa’iidaysan karaan kalluunka badan ee badda ku jira.
Warshado lagu Kaydiyo Kalluunka – Waa in la dhiso warshado kalluunka lagu kaydiyo laguna farsameeyo si loogu isticmaalo gudaha iyo dibadda.
Ka Hortagga Kalluumaysiga Sharci-darrada ah – Waa in laga hortago maraakiibta shisheeye ee si sharci darro ah uga kalluumaysta badda Soomaaliya.
Kor-u-qaadista Cunnada Badda – Dad badan oo Soomaaliyeed ma bartaan cunista kalluunka, sidaas darteed waa in wacyi-gelin laga sameeyo muhiimadda kalluunka.
Haddii la horumariyo kalluumeysiga, Soomaaliya waxay heli kartaa il-cunto oo weyn taasoo kor u qaadaysa caafimaadka dadkeeda. - Ka-faa’iidaysiga Wabiyada iyo Ilaalinta Biyaha:
Soomaaliya waxay leedahay wabiyo waaweyn sida Webiga Jubba iyo Webiga Shabeelle
kuwaas oo biyo siin kara beeraha iyo xoolaha haddii si sax ah loo maareeyo.
Biyo-xireenno Waa in la Dhisaa – Waxaa loo baahan yahay biyo-xireenno lagu kaydiyo biyaha xilliga roobka si loo isticmaalo marka abaartu dhacdo.
Nidaamyada Waraabka Waa in la Casriyeeyo – Haddii webiyada la mariyo tuubooyin waraab ah (Irrigation Canals), beeraha ayaa si joogto ah biyo u heli kara.
Ka-hortagga Biyo-xumida – Waa in la sameeyo wacyi-gelin ku saabsan ilaalinta biyaha si loo yareeyo khasaaraha biyaha.
Ilaalinta wabiyada iyo biyaha waxay muhiim u tahay yareynta cunna-yarida iyo horumarinta wax-soo-saarka. - Dhisidda Kaydadka Cunnada iyo Ka-hortagga Qashinka:
Waa muhiim in la dhiso kaydka cunnada si loo helo cunto marka xaaladaha abaarta yimaadaan. Waxaa loo baahan yahay:
Bakhaarro lagu Kaydiyo Raashinka – Waa in la dhiso bakhaarro waaweyn oo lagu keydiyo raashinka sida galleyda, bariiska, iyo sarreenka.
Yaraynta Cunnada la Qasaarinayo – Waa in dadku bartaan sida loo ilaaliyo cuntadooda si aysan u qasaarin.
Haddii kayd cunto la helo, waxaa suurtagal noqon karta in dadka Soomaaliyeed aysan la kulmin macaluul xilliyada abaarta. - Horumarinta Ganacsiga Cunnada Gudaha iyo Dibadda:
Waxaa muhiim ah in wax-soo-saarka gudaha laga dhigo mid ganacsi ahaan faa’iido u leh dadka. Waxaa loo baahan yahay:
In la sameeyo Warshado Yar Yar oo Beeraleyda Taageera
In la Kordhiyo Dhoofinta Xoolaha iyo Kalluunka
Suuqyada Gudaha Waa in la Hormariyo
Haddii beeraleyda, kalluumeysatada, iyo xoolo-dhaqatadu ay helaan suuqyo furan, waxaa dhici karta in macaluushu yaraato.
Gunaanad:
Cunna-yarida iyo macaluusha Soomaaliya waa dhibaato la xallin karo haddii si sax ah looga faa’iideysto kheyraadka dalka. Horumarinta beeraha, xoolo-dhaqashada, kalluumeysiga, waraabka, kaydinta cunnada, iyo horumarinta ganacsiga waa xalal muhiim ah. Inkastoo dowlad tayo leh aysan jirin, bulshadu waxay isku tashan kartaa si ay u xalliso dhibaatooyinkeeda. Haddii la isku duubmo oo si fiican loo maareeyo wax-soo-saarka gudaha, Soomaaliya waxay gaari kartaa isku filnaansho dhanka cuntada ah.
“Waa waajib saaran dhammaan Soomaalida inay ka shaqeeyaan sidii dalkooda uga bixi lahaa gaajada iyo macaluusha” 🚜🐟🌾