Qamadiga ama sareenta waa mid ka mid ah dalagyada muhiimka ah ee badarka, laakiin Soomaaliya waxay leedahay cimilado kala duwan oo saameyn ku leh beerashadiisa iyo wax-soo-saarkiisa. Qamadiga guud ahaan waxaa lagu beeraa cimilada qabow ama dhexdhexaadka ah, taas oo ka dhigan in dhulka qaar ee Soomaaliya uu ku habboonaan karo, halka dhulalka kale u baahan doonaan farsamooyin gaar ah si loogu beero.
- Cimilada La Tixgeliyo:
Qamadigu wuxuu ku fiican yahay xilliyada kuleylka hooseeyo (20-25°C) gaar ahaan marka uu koro.
Haddii heerkulku aad u kululaado (ka badan 30°C) waxay hoos u dhigtaa wax-soo-saarka iyo tayada qamadiga. - Xilliyada Ku Habboon Soomaaliya:
Xilliga Dayrta (Sebtembar – Nofeembar): Waa xilli roobka dayrta soo da’o, taas oo qamadiga si fiican ugu habboon inuu ku koro.
Xilliga Gu’ga (Maarso – Abriil): Haddii waraabka la heli karo, waa xilli kale oo wanaagsan, laakiin waxaa muhiim ah in laga ilaaliyo kulaylka xagaaga. - Waqtiga Goosashada:
Qamadigu wuxuu caadiyan u baahan yahay 90-120 maalmood si uu u bislaado, taasoo ka dhigan in haddii la beero Sebtembar, goosashada la sameyn karo Disembar ama Janaayo.
Dhulka iyo Bacriminta Ku Habboon Qamadiga: - Nooca Carrada:
Qamadigu wuxuu ku fiican yahay ciidda bacrin ah oo hawo fiican leh, sida carrada dhoobada iyo ciidda macdanta leh.
Waa muhiim in ciidda PH-keedu uu u dhexeeyo 6.0 – 7.5. - Bacriminta:
Isticmaal bacriminta dabiiciga ah (sida compost ama digada xoolaha) si nafaqada ciidda loo kordhiyo.
Bacriminta nitrogen-ka leh ayaa muhiim ah koritaanka qamadiga.
Waraabka:
Qamadigu wuxuu u baahan yahay waraab joogto ah inta uu koraayo.
Xilliyada aan roobka jirin: Waraabka drip irrigation waa hab fiican si qamadigu u helo biyo ku filan.
Faa’iidada Beerashada Qamadiga Soomaaliya: - Waxay kaalin muhiim ah ka qaadan kartaa isku filnaanshaha cunto ee dalka.
- Wax-soo-saarka qamadiga wuxuu yareyn karaa keenista qamadiga dibadda.
- Dhulka ku yaal meelaha qabow sida Buuraha Golis ayaa leh jawi ku habboon beerashada qamadiga.
- 1.Nooca Galleyda:
- Galleyda caadiga ah waxay qaadataa 90 ilaa 120 maalmood laga bilaabo beerista ilaa goosashada.
- Noocyo hore u bislaada (early-maturing varieties) waxay qaataan 70-85 maalmood.
- Xilliyada Ku Habboon Beerista:
Dayrta (Sebtember – Nofeembar): Waa xilliga ugu fiican ee lagu beero galleyda, maadaama uu jiro roobka dayrta oo ku filan koritaanka dalagga.
Gu’ga (Maarso – Abriil): Xilli kale oo ku habboon, laakiin waraab ayaa muhiim ah haddii roobku yaraado. - Koritaanka:
Bishii 1-2aad: Galleyda waxay bilaabeysaa inay korto oo caleemaha soo saarto.
Bishii 2-3aad: Dalagga wuxuu soo saarayaa ubax iyo pollination (manjo-gudbin).
Bishii 3-4aad: Galleyda waxay gaaraysaa bislaad, waxayna diyaar u tahay in la goosto.
Shuruudaha Koritaanka Galleyda: - Cimilada Ku Habboon:
Galleyda waxay u baahan tahay heerkul u dhexeeya 20-30°C.
Kuleylka aadka u sarreeya (ka badan 35°C) ama qabowga aadka u hooseeya waxay saameyn karaan koritaanka. - Waraabka:
Galleyda waxay u baahan tahay waraabin joogto ah inta lagu jiro xilliga koritaanka, gaar ahaan marka ay soo saarayaan ubax iyo midho.
Roobka dhexdhexaadka ah ee u dhigma 500-800mm inta lagu jiro xilliga beerista ayaa ku filan. - Nooca Carrada:
Carrada bacrin ah oo leh hawo fiican sida ciidda dhoobada iyo midda loamy (macdanta leh) ayaa ku habboon galleyda.
PH-ga ciidda waa inuu u dhexeeyaa 5.5 ilaa 7.0.
Goosashada Galleyda: - Marka La Goosanayo:
Galleyda waxaa goosan laga bilaabo marka caleemaha ay qalalaan oo midhuhu gaaraan bislaad.
Midho cusub oo cagaar ah waxaa la goosan karaa 70-80 maalmood kadib beerista.
Midho qallalan oo loo isticmaalo keydinta ama ganacsiga waxaa la goosan karaa 100-120 maalmood kadib. - Farsamooyinka Goosashada:
Gacanta ama mashiinno goosashada lagu isticmaalo ayaa ah hababka ugu badan.
Talooyin Ku Saabsan Beerista Galleyda: - Isticmaal abuur tayo sare leh oo u adkeysanaya cudurrada iyo cimilada deegaanka.
- Hubi in ciidda si fiican loo diyaariyay oo loo bacrimiyay ka hor beerista.
- Samee jadwal waraabin joogto ah haddii roobku yaraado.
- Ka hortag cayayaanka sida stem borers adoo isticmaala hababka dabiiciga ah ama sunta cayayaanka.
- Gunaanad:
Qamadiga Soomaaliya waxaa lagu beeri karaa xilliyada roobka sida dayrta (Sebtembar-Nofeembar) iyo gu’ga (Maarso-Abriil) iyadoo lagu tiirsan yahay dhul bacrin ah iyo waraab sax ah. Waa muhiim in la sameeyo qorsheyn farsamo oo ku saleysan cimilada iyo dhulka, si wax-soo-saarka loo kordhiyo loona gaaro isku filnaansho cunto.
“Qamadigu waa fursad dahabi ah oo kor u qaadi karta isku filnaanshaha cunto ee Soomaaliya.”